راه‌های آموزش کار تیمی به فرزندان

وقتی صحبت از کار تیمی می‌شود، باید این سوال را از خودمان بپرسیم که کجا آن را یاد گرفته‌ایم. از طرفی عدم تسلط به کار تیمی، موجب می‌شود که دیگران را مهم ندانیم و این موضوع باعث از دست رفتن موقعیت‌های زیادی خواهد شد.

همچنین وقتی به تاریخچه‌ی انسان نگاه می‌کنیم، به ‌وفور شاهد گروه‌ها و قبیله‌های مختلف هستیم. انسان‌های اولیه بدون حضور در یک تیم، حتی فرصت زنده ماندن هم نداشتند اما این حضور، تنها به دوران انسان‌های اولیه برنمی‌گردد. امروزه شاید برای زنده ماندن و دور بودن از خطرهای احتمالی نیاز چندانی به حضور در کنار دیگران نداشته باشیم اما برای داشتن پیشرفت‌های شغلی و داشتن احساس تعلق به دیگران، باید خودمان را بخشی از یک تیم بدانیم.

در واقع حضور در یک تیم به ما هویت می‌بخشد و واقعیتی که نباید فراموش کنیم این است که بدون دیگران، کار زیادی از پیش نخواهیم برد. این در حالی است که دیگران هم برای داشتن فرصت زندگی بهتر به حضور ما نیاز دارند.

اما انسانی که از دوران کودکی کار تیمی را یاد نگیرد، در ادامه‌ی زندگی خود با چالش‌های اساسی روبرو خواهد شد. همه‌ی ما در خانواده، مدرسه، اجتماع و محیط کار، نیاز به کار تیمی داریم تا در کنار دیگران رشد کنیم.

هرچه بیشتر می‌گذرد، اهمیت کار تیمی نیز بیشتر می‌شود. امروزه حتی برای حضور در انفرادی‌ترین ورزش‌ها (تنیس، بوکس، شنا و...) نیز به تیمی حرفه‌ای نیاز است.

مسئله‌ی بسیار مهم این است که با آموزش کار تیمی به فرزندان‌مان می‌توانیم آینده‌ی کاری و اجتماعی بسیار باکیفیت‌تری را به آنها هدیه کنیم. همچنین وجود کار تیمی در خانواده موجب تقویت اعتمادبه‌نفس، عزت‌نفس و جرات‌مندی فرزندان خواهد شد.

از طرفی وقتی ‌که فردی در قالب یک تیم قرار می‌گیرد، می‌داند که علاوه بر خودش، دیگرانی هم وجود دارند و آنها نیز مهم هستند. همچنین فرد می‌داند که هم خودش مهم است و احساس ارزشمندی می‌کند و به همین واسطه، به ارزشمندی حضور دیگران نیز پی خواهد برد.

برآیند این نکات باعث می‌شوند فرزندی که کار تیمی را یاد گرفته است، دیگران را تحقیر نکند، به دیگران با دید از بالا به پایین نگاه نکند و تفاوت دیگران را ببیند و به شیوه‌ای کارآمد با آنها کنار بیاید.

به همین دلیل در ادامه ۷ راهکار ساده را مطرح می‌کنیم که با آنها می‌توانید یک زندگی مبتنی بر کار تیمی در خانه‌ی خود به وجود آورید.

۱- معرفی دیگران به کودک

یکی از بزرگ‌ترین اشتباهاتی که والدین انجام می‌دهند این است که حضور دیگران را در اطراف فرزند خود محدود می‌کنند. البته که منظورمان هر کسی نیست. کودک از زمانی که توانایی تشخیص دیگران را پیدا می‌کند، باید بیاموزد که والدین و خواهر و برادر تنها افرادی نیستند که باید با آنها ارتباط برقرار کند.

به ‌طور کلی برای آموزش کار تیمی به فرزندان باید بستر حضورشان در هر تیمی که یک فعالیت گروهی در آن انجام می‌شود، پدیدار شود. با این اتفاق آنها یاد می‌گیرند که در تیم نقش، مسئولیت و حقوق خاصی دارند و این شرایط برای سایر اعضای تیم نیز صادق است. از جمله مهم‌ترین ورزش‌های انفرادی می‌توان به اغلب ورزش‌های رزمی، تکواندو، بوکس، کونگ‌فو و شطرنج که فعالیت‌های یک‌طرفه‌ای هستند، اشاره کرد. این نوع فعالیت‌ها اگرچه برای کودک لازم هستند اما در بحث کار تیمی کارآیی زیادی ندارند.

۲- بازی و فعالیت‌های خانوادگی

والدین در جمع‌های خانوادگی و حتی مهمانی‌هایی با سایر اعضای خانواده ـ عمه‌، خاله‌، دایی‌ و عمو ـ می‌توانند بازی‌ها و فعالیت‌های گروهی تشکیل دهند تا کودکان علاوه بر ساخت ارتباطات عمیق عاطفی با آنها، کار تیمی را به ‌خوبی یاد بگیرند.

حتی اگر شرایط بودن در جمع سایر اعضای خانواده را ندارید، تبدیل به گروهای دو نفره شوید و این بازی‌ها را انجام دهید. حتی اگر کمتر از چهار نفر هستید، می‌توانید همه با هم یک گروه تشکیل دهید و یک فعالیت را پیش ببرید. مثلا می‌توانید سه نفری به دل جنگل یا کوه بزنید و تقسیم وظایف کنید تا هر کس مسئولیتی را قبول کند و حسِ ارزشمندی و عضوی از گروه بودن را لمس و تجربه کند.

۳- بازی و فعالیت‌ در محیط مدرسه

همانند خانه، کودکان می‌توانند با دوستان و همکلاسی‌هایشان فعالیت‌های گروهی زیادی انجام دهند. یکی از بهترین فضاها برای یادگیری کار تیمی، مدرسه است، چراکه کودکان در قالب تیم‌های ورزشی، گروه سرود، اردوهای تفریحی و علمی می‌توانند ابعاد مختلف حضور در یک تیم را درک و حس کنند. مثلا در قالب گروه سرود، کودکان یاد می‌گیرند که برای موفقیت در تیم، هیچ‌کس نباید صدایی بلند‌تر یا کمتر از دیگران داشته باشد و همین موضوع ساده باعث می‌شود که کودک به درک متفاوتی از تیم برسد.

۴- دیدن نمونه‌های خوب کار تیمی

دیدن، باعث عمیق شدن و ساخت مثال‌های عینی برای هر فرد می‌شود و کودکان نیز از این قاعده جدا نیستند.

اگر در طول هفته برای کودکان وقت بگذارید و با آنها فیلم‌ها، رویداد‌ها و مسابقاتی که افرادی در قالب یک تیم با هم تلاش می‌کنند ببینید و نتیجه‌ی این تلاش را با فرزندتان تحلیل کنید، کمک بسیار بزرگی به یادگیری هرچه بهتر کار تیمی فرزندتان خواهید کرد.

چراکه در قالب این تصویرها، کودک به ‌صورت عینی تعارض‌ها را می‌بیند، چالش‌ها و تلاش‌های افراد گروه را مورد بررسی قرار می‌دهد و همذات‌پنداری عمیقی با شخصیت‌های حاضر در تیم خواهد داشت. این کار را حتی از زمان کودکی فرزندان خود نیز می‌توانید انجام دهید. می‌توانید برای آنها کارتون بگذارید یا از فیلم‌های مربوط به سن خودشان کمک بگیرید. به همین ترتیب در نوجوانی، افراد می‌توانند با دیدن صحنه‌هایی از کارهای تیمی و دوستی‌های پایدار، عضو بهتری از یک تیم باشند.

۵- آموزش تشویق دیگران به فرزندان

اگر خواهان آموزش کار تیمی به فرزندان خود هستیم، نیاز به آموزشِ تشویق و تحسین دیگران داریم.

باید به فرزندان خود یاد بدهیم که اگر کسی کار خوبی کرد یا موفق به انجام کاری شد، او را تشویق کند. حتی اگر نتوانست کاری را به ‌خوبی پیش ببرد نیز بابت تلاشی که کرده است، تشویقش کند.

دادن احساس خوب، تشویق کردن و دلگرمی برای هر آدمی در هر سنی لازم است و چه خوب خواهد شد اگر این موهبت را به فرزندان خود بیاموزیم تا در ارتباط با دیگران از آن استفاده کنند.

۶- یادآوری وحدت خانواده به فرزندان

نکته‌ی مهم دیگری که باعث مستحکم شدن بنیان خانواده و یادگیری اصول مهم کار تیمی برای فرزندان می‌شود، شفاف کردن نقش اعضای خانواده است.

باید به فرزندان بیاموزیم که وقتی حال یکی از اعضای خانواده خوب نیست یا ناراحت است، همه‌ی ما باید به او کمک کنیم. اگر یکی از اعضای خانواده در یک مهمانی حای خوبی ندارد، همه‌ی اعضای خانواده وظیفه دارند که مشکل او را جویا شوند و برای رفع آن کاری کنند.

۷- گفتن مزایای کار تیمی در قالب قصه

قصه، ابزاری است که افراد با استفاده از آن می‌توانند به درک شفاف‌تری از موقعیت خودشان برسند. انسان همواره با قصه‌ها سرگرم است و از آنها یاد می‌گیرد. در دل کتاب‌های الهی، تاریخی و بسیاری دیگر از نوشته‌های بشر، همواره قصه نقش پررنگی را بازی ‌کرده است.

امروزه نیز با گفتن مزایای کار تیمی در قالب قصه، والدین می‌توانند تصویری ملموس‌تر از این دانش کاربردی را برای فرزندان خود به نمایش در آورند. این قصه‌ها را می‌توانید از داستان‌هایی که در کتاب‌ها یا شبکه‌های اجتماعی مطالعه می‌کنید، به دست آورید.

از طرفی چیزی که در ذهن انسان ماندگار می‌ماند، قصه است؛ پس هرچه قصه‌های‌تان را زیباتر و با آب‌وتاب بیشتری تعریف کنید، برای کودکان‌تان دوست‌داشتنی‌تر خواهد بود و در ذهن‌شان ماندگارتر خواهد شد.

کلام آخر

بعد از یادگیری این موارد، اکنون نوبت شماست که با تکیه‌ بر خلاقیت‌تان از این راهکارها استفاده کنید. مثلا دفعه‌ی بعدی که قصد تمیز کردن خانه را داشتید، از بچه‌ها کمک بگیرید.

همچنین با ادغام این ۷ مورد و آموزش کاربردیِ کار تیمی به فرزندان، آنها را برای آینده و موقعیت‌ها و چالش‌های جدید بیشتر آماده خواهید کرد.